Trichobezoary (kule włosowe) u królików

Trichobezoary są to zlepione kule z sierści, które mogą zalegać w żołądku i jelitach. Są one dla królików szczególnie niebezpieczne, ponieważ zwierzęta te nie wymiotują i kule włosowe mogą doprowadzić do częściowej lub całkowitej niedrożności przewodu pokarmowego.

Przyczyny i czynniki predysponujące:

• dieta uboga w włókno i bogata w węglowodany

• linienie

• długa sierść

• walki – zwłaszcza w sezonie rozrodczym, walczące samce wygryzają sobie nawzajem kłęby futra i mogą je połykać

• niedobory mineralne

• nuda

Objawy:

Pierwszym zauważanym przez właścicieli objawem jest najczęściej kilkudniowy brak apetytu. Jeżeli choroba trwa dłużej obserwuje się wychudzenie, apatię, w jamie brzusznej wyczuwalne są zgazowane jelita, królik oddaje mniej kału, w kale widoczne są włosy, możliwa jest biegunka. Przy ostrej niedrożności odźwiernika występuje silna depresja, odwodnienie, wzdęcie, spadek temperatury wewnętrznej, wstrząs i możliwe jest zejście śmiertelne.

Rozpoznanie:

Podstawą rozpoznania jest badanie kliniczne królika, ze szczególnym uwzględnieniem badania palpacyjnego jamy brzusznej. Pomocne może też być zdjęcie rentgenowskie po uprzednim podaniu środka kontrastowego.

Postępowanie:

Leczenie królików z zalegającymi w żołądku kulami włosowymi polega przede wszystkim na odpowiednim nawodnieniu zwierzęcia (kroplówki podskórne lub dożylne), na podawaniu leków pobudzających perystaltykę przewodu pokarmowego i poślizgowych, a także na zastosowaniu bogatej w włókno diety (siano oraz warzywa i owoce – świeże lub słoiczki dla dzieci). Można też podawać świeży sok z ananasa, który zawiera enzymy proteolityczne. Niektórzy lekarze weterynarii osłonowo stosują leki przeciwbakteryjne.

Jeżeli leczenie zachowawcze nie przyniesie spodziewanego efektu lub dojdzie do całkowitej niedrożności przewodu pokarmowego, należy operacyjnie opróżnić żołądek i jelita z zalegających kul włosowych.

Zapobieganie:

• dieta – bogata w włókno, uboga w węglowodany

• regularne szczotkowanie królików długowłosych

• niektórzy właściciele z powodzeniem stosują przeznaczone dla kotów środki poślizgowe ułatwiające wydalanie kul włosowych, oparte na wazelinie co 1-2 miesiące

• zapewnić królikowi ruch

Pasożyty zewnętrzne świnek morskich

Pasożyty zewnętrzne najczęściej występujące u świnek morskich:

• świerzbowce- Trixacarus caviae, Chirodiscoidus caviae

• wszy- Gliricola porcelli, Gyropus ovalis

• pchły- Ctenocephalides felis

Objawy:

• Trixacarus caviae
  Jest to najczęściej występujący pasożyt zewnętrzny świnek morskich. Jest to świerzbowiec, który pasożytuje w skórze. Wywołuje silny świąd, zmiany najczęściej umiejscowione są na bokach ciała i grzbiecie, ale mogą obejmować prawie całe ciało. Skóra jest zgrubiała, pokryta strupkami, sierść znacznie przerzedzona (często sterczą tylko pojedyncze włosy). Wstępne rozpoznanie stawią się na podstawie charakterystycznych objawów. Potwierdzeniem jest stwierdzenie świerzbowca w zeskrobinach skórnych, niestety często jest on trudny do znalezienia.

  UWAGA!!! Świerzb świnek morskich jest zoonozą, tzn. może być niebezpieczny dla ludzi.

• Chirodiscoidus caviae
  Jest to kolejny świerzbowiec występujący u świnek morskich, jednak nie wywołuje on świądu, tak jak poprzedni. Umiejscowiony jest w pochewkach włosów w okolicy krocza i bioder. Najczęściej nie wywołuje żadnych objawów.

• Gliricola porcelli i Gyropus ovalis
  Są to pasożyty, które żywią się złuszczonym naskórkiem. Zarówno osobniki dorosłe, jak i jaja można znaleźć przyczepione do trzonów włosów. Przy inwazji wszy może występować świąd, na skórze widoczne są wyłysienia i strupki, włos jest szorstki, złej jakości, często występuje łojotok.

• Ctenocephalides felis
  Jest to najczęściej występujący gatunek pchły kociej. Wywołuje świąd, dorosłe osobniki są łatwe do zauważenia przy dokładnym przeglądaniu sierści.

Postępowanie:

W leczeniu chorób skóry wywołanych pasożytami skórnymi stosuje się podobne leki jak u innych zwierząt towarzyszących. Najczęściej są to preparaty w proszkach lub płynach, można stosować wygodne w użyciu preparaty „w kropelce”, czy w sprayu. W przypadku świerzba i wszawicy stosuje się iwermektynę (w formie zastrzyków lub do pyszczka). Ze skutecznych preparatów nowej generacji o przedłużonym działaniu wymienić można Frontline (pchły, wszy), czy Stronghold (pchły, wszy, świerzb). Prze wtórnych infekcjach bakteryjnych stosuje się antybiotyki. W celu szybszego powrotu skóry do zdrowia można stosować szampony lecznicze. Należy też pamiętać o dokładnej dezynfekcji klatki, a starą podściółkę najlepiej spalić.

Kastracja królicy

Kastracja, czyli chirurgiczne usunięcie gonad, jest u samic królików mniej popularne niż u psów i kotów. Jest to związane z większym ryzykiem powikłań w czasie zabiegu oraz po operacji. Jednak obecny poziom wiedzy oraz zastosowanie nowoczesnych metod znieczulenia znacznie zmniejszyło ryzyko operacji chirurgicznych u królików.

Jak jest zbudowana macica u królicy?

Macica królicy jest podwójna (uterus duplex ), co oznacza, że dwie macice uchodzą do jednej pochwy. Dla przypomnienia dodam, że u psów i kotów występuje macica dwudzielna, u koni dwurożna, a u człowieka macica jest pojedyncza. Przed samicą królika jest kangurzyca, która posiada nie tylko dwie macice, ale też dwie pochwy (stąd nazwa: dwupochwowce).

Po co kastrować samice królików?

Kastracja chirurgiczna zapobiega chorobom narządu rodnego takim jak nowotwory, czy zapalenia macicy, a także pozytywnie wpływa na psychikę. Królice są spokojniejsze, mniej agresywne i bardziej przywiązane do właściciela. Lepiej dogadują się ze swoimi króliczymi towarzyszami i łatwiej uczą się czystości. Kastracja jest najskuteczniejszą metodą antykoncepcyjną, co jest ważne szczególnie dlatego, że u samic królika owulacja jest prowokowana kopulacją i trudno ustalić okresy, kiedy królik jest płodny, a kiedy niepłodny.

W jakim wieku kastrować samice królika?

Najlepiej w wieku 4-5 miesięcy.

O czym należy pamiętać w okresie okołooperacyjnym?

UWAGA! 12-godzinna dieta, zalecana przed zabiegami operacyjnymi u psów i kotów, u królików nie obowiązuje! Królik powinien mieć przed zabiegiem stały dostęp do wody i siana, ograniczamy wyłącznie podawanie warzyw, owoców i ziaren.

• Po zabiegu królikowi należy zapewnić spokój i odpowiednią temperaturę otoczenia.

• Przez pierwszych kilka dni po operacji nie wolno zachęcać królika do dodatkowej aktywności.

• Kontrolować ranę pooperacyjną dwa razy dziennie do momentu całkowitego zagojenia.

• Jeżeli królik interesuje się raną pooperacyjną, to można założyć kołnierz ochronny. Kołnierz należy w ciągu dnia od czasu do czasu zdejmować, żeby umożliwić królikowi codzienną toaletę.

• Kilka dni po zabiegu królik może mieć zmniejszony apetyt. Do jedzenia podawać należy dobre siano i zapewnić stały dostęp do wody. Po kilku dniach stopniowo wprowadzić inne składniki pokarmowe.

• Należy obserwować, czy królik po zabiegu oddaje kał i mocz.

STERYLIZACJA WSZYSTKICH SAMIC NIE PRZEZNACZONYCH DO ROZRODU!

Bakteryjne zapalenia jelit

u świnek morskich

Najczęstszą przyczyną bakteryjnych biegunek u świnek morskich jest Salmonella, dlatego też jej poświęcone zostanie najwięcej czasu. Powiemy również parę zdań na temat choroby Tyzzera, wywołanej przez beztlenową bakterię Clostridium piliforme. O pozostałych bakteriach patogennych dla przewodu pokarmowego tylko wspomnimy.

SALMONELOZA:

Do zakażenia dochodzi najczęściej przez zanieczyszczoną kałem karmę. Choroba może mieć przebieg bezobjawowy, a objawy pojawiają się u zwierząt osłabionych, poddanych działaniu stresu, u osesków, samic ciężarnych, świnek starszych oraz u zwierząt żywionych niedoborowo.

Uwaga! Salmoneloza jest zoonozą – może być przeniesiona na człowieka.

Objawy:

• biegunka – może być jednym z objawów, ale może też nie wystąpić

• zmatowienie sierści, spadek masy ciała, osłabienie, zapalenie spojówek, poronienia.

Rozpoznanie:

Stawia się na podstawie badania bakteriologicznego kału.

Leczenie

W leczeniu salmonelozy stosuje się antybiotyki oraz odpowiednie nawodnienie.

Zapobieganie:

• odpowiednia higiena

• karma przechowywana w zamykanych pojemnikach

• dokładnie myć owoce i warzywa przed nakarmieniem świnki

Uwaga! Ozdrowieńcy mogą stać się bezobjawowymi nosicielami salmonelozy!

CHOROBA TYZZERA:

Przyczyny:

Chorobę Tyzzera wywołuje beztlenowa bakteria bytująca wewnątrzkomórkowo - Clostridium piliforme. Do zakażenia dochodzi, tak jak i w przypadku innych bakterii, przez zanieczyszczoną kałem karmę, a chorują głównie młode, osłabione stresem zwierzęta.

Objawy:

Występuje biegunka, która najczęściej w szybkim czasie prowadzi do śmierci. Sekcyjnie stwierdza się stan zapalny jelit oraz ogniska martwicy wątroby.

Leczenie:

Ze względu na ostry i najczęściej śmiertelny przebieg choroby leczenia się nie stosuje, możliwe jest jedynie zapobieganie chorobie przez odpowiednią higienę i redukcję stresu.

INNE BAKTERIE WYWOŁUJĄCE BIEGUNKĘ:

• Yersinia pseudotuberculosis

• Clostridium perfringens

• E. coli

• Pseudomonas aeruginosa

• Listeria monocytogenes

Do zakażenia dochodzi przez zanieczyszczoną kałem karmę. Rozpoznanie stawia się na podstawie badania bakteriologicznego. Leczenie polega na stosowaniu odpowiednich antybiotyków, uzupełnianiu płynów (kroplówki), oraz podawanie witamin, leków wzmacniających i preparatów zawierających bakterie kwasu mlekowego.

STOMATOLOGIA GRYZONI

Częstą przypadłością u królików ras miniaturowych, oraz świnek morskich jest przerost zębów siekaczy oraz trzonowców. Pierwszym objawem jest pobieranie i wypluwanie pokarmu, ślinienie, a w późniejszym okresie utrata masy ciała, brak apetytu. W takim przypadku niezbędny jest zabieg korekcji uzębienia czasami należy go wykonać w pełnym znieczuleniu.